Op 12 en 13 mei jongstleden vond alweer de vierde Fireball Europlanet workshop plaats. Professionals en amateurs bespraken daar het thema vuurbollen. Deze keer was het focus op twee onderwerpen: hoe kunnen we de data formats van de verschillende camera netwerken synchroniseren, en hoe kan de community van lunar flash waarnemers uitgebouwd worden.
Tegenwoordig zijn er heel wat vuurbol Allsky netwerken operationeel. Om er enkele te noemen: FRIPON, Allsky7, NASA/MEO, EN, DFN, UKMon, CAMS, GMN. Allen hebben het doel met meerdere camera’s de nachtelijke atmosfeer te bewaken, en door middel van triangulatie meteoorbanen te bepalen. Sommige zijn specifiek voor vuurbollen opgezet (meestal voor meteorietberging, soms ook voor populatiestatistiek), maar ook de niet-vuurbol netwerken pikken af en toe een vuurbol op. In het geval van een mogelijke meteorietinslag is het zaak acuut te handelen, en bestaat de wens snel de data van verschillende netwerken te combineren. In de workshop werd besproken hoe de formaten de standaardiseren d.m.v. een exchange protocol, en niet alleen de beelddata maar ook betreffende hulpdata (bijv. het atmosferisch windprofiel) en verder de analyseresultaten. Ook werd besproken hoe de event notification thans werkt en verder verbeterd kan worden. En hoe het publiek te informeren.
Het tweede onderwerp was geprogrammeerd voor de tweede dag en is waarschijnlijk een iets minder bekend onderwerp voor velen van ons: meteorietinslagen op de maan. Zulke inslagen zijn waar te nemen als korte lichtflitsjes op de niet-verlichte zijde van de maan. Sinds de Leonidenoplevingen rond 1999 is hier belangstelling voor en sindsdien zijn er enkele honderden detecties geregistreerd. De events geven inzicht in de statistiek van meteoroïden met een grootte-klasse waar we nog niet zoveel weten (m.a.w. de foutenmarge is groot).
Voor het waarnemen is een telescoop met minimaal ~15cm diameter nodig en een gevoelige, snelle camera (bijvoorbeeld een Watec 902H2), en veel geduld. Besproken werd de ideale setup (refractor versus reflector, detectie in meerdere kleuren), hoe de data te verwerken (Firecapture) en hoe de gebruikersgroep uit te breiden, wellicht middels een Europees netwerk. Informatie is te vinden op de sites van NASA en BAA. Speciale aandacht was er ook voor de cubesat ruimtemissie LUMIO (waarbij onder meer de TU Delft is betrokken) die in L2 naar de donkere zijde van de maan zal gaan kijken.
Wellicht een leuke (nieuwe) manier van waarnemen om eens te proberen met je eigen telescoop? Een potentieel naslagwerk hiervoor is het boek van Brian Cudnik (2009). Lunar meteoroid impacts and how to observe them (pp. 173-174). New York, NY: Springer. (verkrijgbaar als E-book en in druk via de boekhandel, of Springer)