Nederlandse meteoorwaarnemers hebben de voorspelde opleving van de Perseïden-meteorenzwerm in de nacht van 11 op 12 augustus waargenomen in het buitenland. Zo zagen waarnemers die afreisden naar La Palma, Frankrijk en Portugal tussen de 600 en 900 meteoren in één nacht. Ook de komende nacht van 12 op 13 augustus zijn er nog vallende sterren te zien, maar dan zoals gebruikelijk enkele tientallen per uur.
Twee perseïden, waargenomen vanuit Buisscheure, Noord-Frankrijk in de nacht van 11 op 12 augustus. Foto: Roy Keeris
Dr. Felix Bettonvil van de Werkgroep Meteoren en verbonden aan de Leidse Sterrenwacht, is enthousiast over de waarnemingen. Vanaf de vulkaantop van het Canarische eiland La Palma hadden Bettonvil en andere waarnemers van de Werkgroep Meteoren en de Dutch Meteor Society (DMS) onbelemmerd zicht op de voorspelde opleving van de Perseïden. “In zo’n 4 uur donkere waarneemtijd konden we tussen de 600 en 900 meteoren zien, veel heldere, en vaak meerdere exemplaren per minuut.” Anderen reisden vanuit Nederland op zoek naar
onbewolkte hemel naar Frankrijk, om de opleving eveneens succesvol
waar te nemen.
Meteoorwaarnemers op La Palma. Foto: Casper ter Kuile
Perseïden in de zomervakantie
De Perseïden zijn een jaarlijks terugkomende meteorenzwerm die in de tweede week van augustus zichtbaar is als een toename in het nachtelijke aantal ‘vallende sterren’. Verschillende internationale meteorenexperts voorspelde het afgelopen jaar onafhankelijk van elkaar dat de Perseïden van 2016 extra bijzonder zouden worden.
Eens per 12 jaar verstoort de planeet Jupiter met zijn zwaartekracht het stofspoor van de komeet 109P/Swift-Tuttle. Dit stofspoor is verantwoordelijk voor het ontstaan van de vallende sterren in augustus doordat de stofdeeltjes met grote snelheid de atmosfeer binnenkomen en het lichtverschijnsel veroorzaken. Normaal schampt de aarde dit stofspoor, maar door de verstoring van Jupiter belandden er in de nacht van 11-12 augustus meer stofdeeltjes op het pad van de aarde dan gebruikelijk. Hierdoor verschenen er aanzienlijk veel meer meteoren dan in voorgaande jaren. De
waarnemingen van de afgelopen nacht bleken goed overeen te stemmen met de theoretische modellering van de verstoring en de
fijnstructuur van de zwerm.
Heldere meteoor, ook wel vuurbol genoemd, tijdens de Perseïdennacht van 11 op 12 augustus, vanuit Buisscheure, Noord-Frankrijk. Foto: Roy Keeris
Hoewel de opleving van de Perseïden niet in Nederland zichtbaar was vanwege het slechte weer, bevestigen Nederlandse waarnemingen uit onder meer La Palma, Madeira en Frankrijk de verwachte opleving van de meteorenzwerm. Ook in Noord-Frankrijk nam een Nederlands team de Perseïden waar. De komende weken zullen de waarnemers besteden aan het uitwerken van de waarnemingen die ze met het blote oog en speciale camera’s hebben gemaakt.
Tweede kans
Komende nacht, in de nacht van 12 op 13 augustus, zijn er met onbewolkt weer nog steeds volop vallende sterren vanuit Nederland te zien. Deze Perseïden zijn het best te zien tussen middernacht en de ochtendschemering, vooral wanneer de maan onder is gegaan.