Di/Woe 12/13 augustus
Deze nacht zijn de Perseïden, een van de rijkste meteorenzwermen, het actiefst. Het maximum valt in de nacht van 12 op 13 augustus rond 2 uur. Omdat het net volle maan is geweest (10 augustus) zal onze naaste buur flink storen. De zwakkere meteoren verdrinken daarom helaas in het maanlicht. Over blijven de heldere exemplaren, bij een heldere hemel zo’n 10 tot 20 per uur. Daarna gaat het schemeren. Kijk ook de nachten voor en na het maximum, wanneer er ook nog veel Perseïden te zien zijn.
De zwerm der Perseïden is een van de bekendste meteorenzwermen. Dit is uiteraard te danken aan de grote hoeveelheid meteoren die normaal gesproken te zien is. Maar zeker ook de temperatuur speelt hierbij een belangrijke rol. Tijdens een zwoele zomernacht zitten veel mensen nog tot laat in hun tuin te genieten van het lekkere weer en pikken zo menige meteoor mee. Minder mensen zullen de Geminiden kennen, een net zo rijke zwerm die in december de hemel siert. Het behoeft weinig uitleg dat het waarnemen van die zwerm een zeer koude bedoeling is.
Uitleg bij het diagram
Tijd
De tijd is verdeeld in periodes van een uur. De grenzen van deze intervallen zijn weergegeven in lokale tijd (MET of MEZT).
ZHR (Zenithal Hourly Rate) – grijze staven
Dit is het theoretische aantal meteoren die je zou kunnen zien onder ideale omstandigheden: er is dan geen enkel storend kunst- of maanlicht waardoor het compleet donker is. De zwakst zichtbare sterren zijn in dit ideale geval van magnitude 6,5. Het radiant staat in het zenit. Deze situatie komt in Nederland vrijwel nooit voor. Meestal zijn er dan ook minder meteoren te zien dan de ZHR aangeeft. In werkelijkheid kan het aantal meteoren heel anders uitpakken. Het is immers maar kansrekening. Elke meteoor verschijnt op een onverwacht moment op een onverwachte plek aan de hemel. Bovendien kan de activiteit van een zwerm van jaar tot jaar verschillen.
HR (Hourly Rate) – blauwe staven
Dit is het verwachte gemiddelde aantal meteoren voor elk uur dat je onder gunstige omstandigheden vanuit Nederland kunt zien. Bij de schatting hiervan is rekening gehouden met eventueel maanlicht en schemering, en de hoogte van de radiant. Er is aangenomen dat de zwakst zichtbare ster maximaal van magnitude 6,5 is (bij afwezigheid van de maan). Zijn de omstandigheden minder gunstig dan is het aantal vallende sterren minder. Dit kan komen door kunstlicht of bewolking. Ook een heiige of vochtige hemel zorgt ervoor dat er minder meteoren te zien zijn.
De Maan – Gele lijn
Deze lijn geeft de hoogte van de maan weer in graden boven de horizon. Bij 0 graden staat de maan ‘op’ de horizon (bij opkomst en ondergang). 90 graden staat voor het punt recht boven je hoofd (het zenit). De maan verlicht de hemel en haar aanwezigheid zorgt ervoor dat de zwakste meteoren niet te zien zijn. Zeker bij volle maan loopt het aantal sterk terug. Is de maan een sikkel of half verlicht dan valt dit effect mee.
De Zon – Oranje pijlen
Met deze pijlen zijn achtereenvolgens de tijdstippen van zonsondergang en zonsopkomst weergegeven.
Radiant – Groene lijn
Ook de hoogte van de radiant is een belangrijke factor voor het aantal zichtbare meteoren. De radiant is het punt aan de hemel waar de meteoren van een zwerm vandaan lijken te komen, als je de lijn terug doortrekt. Des te hoger de radiant aan de hemel staat, des te meer meteoren kunnen oplichten. Als het radiant zich niet boven de horizon bevindt, zijn er geen meteoren van die zwerm zichtbaar. Meteoren kunnen overigens aan de hele hemel verschijnen.