Heldere vuurbol donderdag 21 september 2017

Donderdagavond 21 september 2017 rond 21.00 uur is een zeer heldere meteoor (vuurbol) verschenen boven Nederland. De vuurbol is door verschillende automatische fotocamera’s en videosystemen vastgelegd.

Meldingen uit heel Nederland

In totaal hebben ruim 120 mensen het vuurbolformulier via onze website ingevuld. Bij het internationale vuurbolmeldpunt van IMO zijn inmiddels ruim 470 meldingen binnengekomen vanuit Nederland, België, Luxemburg, Duitsland, Frankrijk en Engeland. Het uitzonderlijk grote aantal meldingen plaatst de vuurbol internationaal in de top 5 van vuurbollen die dit jaar (2017) werden gemeld bij het vuurbolmeldpunt. Geen enkele vuurbol die boven Europa verscheen, leverde eerder zoveel meldingen op. Heb jij de vuurbol ook gezien? Meld het dan via het vuurbolmeldpunt.

Bijzondere gebeurtenis

De helderheid van de vuurbol wordt vooralsnog geschat op een magnitude van -8. Vuurbollen van deze helderheid komen gemiddeld een paar keer per jaar voor. Dat deze vuurbol zo goed te zien was (primetime en bij een redelijk heldere hemel), maakt het relatief zeldzaam dat zó veel mensen de vuurbol hebben waargenomen. Meteoorwaarnemers gaan nu uitzoeken wat de baan van de vuurbol was om o.a. te bepalen of het een stuk steen uit de ruimte of ruimteschroot betrof.

Updates over waarnemingen en baanberekeningen

Update (22 september, 11:30 uur) – Naast de ruim 300 visuele waarnemers is de vuurbol door diverse all-sky camera’s van Nederlandse meteoorwaarnemers vastgelegd, vijf videostations van het FRIPON videonetwerk en diverse videocamera’s van het CAMS-BeNeLux videonetwerk. Op basis van de visuele waarnemingen die via het vuurbolmeldpunt zijn binnengekomen, heeft de International Meteoren Organisatie (IMO) een eerste voorlopige analyse gemaakt. Het grondpad van de vuurbol begon ongeveer 15 kilometer ten noorden van Barneveld (Gelderland) waarna de vuurbol in west-noordwestelijke richting bewoog, deels over de provincie Utrecht, en zo’n 10 km ten zuiden van Amsterdam over Hoofddorp. De vuurbol eindigde op 50 km hoogte boven de Noordzee, ruwweg 15 kilometer uit de kust. De totale duur van de vuurbol was ruim 5 seconden, waarin de vuurbol enkele keren opflitste.

Update 2 (23 september, 10:30) – De teller voor visuele waarnemingen staat op ruim 420 meldingen. Inmiddels zijn ook de eerste camerabeelden van de vuurbol verwerkt en doorgerekent. Meteoorwaarnemer Marco Langbroek heeft op basis van allsky-camera’s in Ermelo en Oostkapelle een eerste (voorlopig) pad door de atmosfeer kunnen bepalen. Bekijk hier zijn kaartje. Het een beginpunt lag iets verder naar het oosten rond de 100 km hoogte en het eindpunt komt uit op ruwweg 57 km. Dit is geen vuurbol die een meteoriet heeft opgeleverd. Met de beelden van de CAMS-BeNeLux videostations meldt de IMO dat Martin Breukers uitkomt op een snelheid van ~29 km/s met een mogelijke radiant van RA = 10°, Dec. = +10°, wat in de buurt ligt van de radiant van de (215) Noordelijke delta-Pisciden. De komende dagen zullen nog meer camerabeelden verwerkt worden voor de baanbepaling.

Update 3 (26 september, 8:30) –  Met 469 meldingen is de vuurbol terecht gekomen in de top 5 van meest gerapporteerde vuurbollen in 2017. Metoorwaarnemer Marco Langbroek heeft inmiddels ook meer beelden van allsky-camera’s uit Nederland en België geanalyseerd. Op basis van hemelbeelden uit Oostkapelle, Ermelo, Utrecht, Twisk, Born en Wilderen, heeft hij een nieuw kaartje gemaakt waaruit blijkt dat de meteoroïde onder een hoek van 16 graden de atmosfeer binnen vloog. Dit zorgde voor een uitzonderlijk lang traject door de atmosfeer van ruim 169 kilometer lengte. Op 53 km hoogte boven de Noordzee doofde de vuurbol uit. Bij het binnendringen van de atmosfeer had de vuurbol een snelheid van 31 km/s, dat tegen het eind van het traject was afgenomen tot 23 km/s. Bekijk en speel met deze unieke 3D-weergave van het atmosferische traject. De meteoroïde is onderdeel van de Noordelijk Tauriden die afkomstig zijn van de komeet 2P/Encke. Deze meteoroïden zijn soms groter dan de gebruikelijke zandkorrelachtige deeltjes van andere meteorenzwermen, waardoor ze vuurbollen produceren als ze de atmosfeer invliegen. Bekijk ook de baan die de meteoroïde aflegde door het zonnestelsel.

Vuurbol van 21 september 2017. Met een allsky-camera van het FRIPON-videonetwerk bij het technisch ruimtevaartcentrum ESTEC is de vuurbol vastgelegd vanuit Noordijk. Bron: Francois Colas / Detlef Koschny ESA/ESTEC FRIPON.

Vuurbol van 21 september 2017. Vastgelegd met een ASI178MC allsky-camera vanuit Twisk. Bron: Marco Verstraaten.

Vuurbol van 21 september 2017. Deze prachtfoto is vastgelegd met de HHEBBES allsky-camera op het dak van sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht. De onderbrekingen ontstaan door een speciale ‘liquid crystal shutter’ en kunnen gebruikt worden om de snelheid van de vuurbol te bepalen. Bron: Felix Bettonvil.

Beelden van de vuurbol op sociale media

En hieronder de oorspronkelijke videowaarneming door Martin Breukers, waarmee de bovenstaande foto is gemaakt. De lijnen parallel aan de vuurbol ontstaan door een tralie voor de lens, waarmee ook het spectrum van de vuurbol is vastgelegd.

https://www.facebook.com/martin.breukers.7/videos/1037811693025857/

Lees meer over deze vuurbol:

Categorieën: