Vuurbollen

De meeste meteoren die wij ’s nachts aan de hemel kunnen zien zijn niet zo helder. Veelal zijn ze even helder als de sterren aan de hemel, maar soms verschijnt er een meteoor die opvallend veel helderder is. Die helderste meteoren noemen we vuurbollen.

De helderheid van sterren en meteoren wordt uitgedrukt in magnituden. De meeste sterren aan de hemel zijn tussen de magnitude -1 en +6. Hierbij is de zwakst zichtbare ster aan de hemel van de hoogste magnitude. De heldere planeet Venus die soms in de vroege ochtend of avond te zien is, heeft een magnitude van -4. De maan en de zon hebben respectievelijk een magnitude van -12 en -26. Ongeveer 1 op 200 meteoren is echter een stuk helderder. Zo helder als de planeet Venus. Wanneer er een meteoor verschijnt die helderder is dan magnitude -4 spreken sterrenkundigen over een vuurbol.

Vuurbol gezien?

Een vuurbol. Een prachtig voorbeeld van een vuurbol die helderder is dan een magnitude van -4, feller dan de planeet Venus.

De Werkgroep Meteoren is zeer geïnteresseerd in de waarnemingen van vuurbollen en dat is niet zonder reden. Eén waarneming van een vuurbol is interessant. Een vuurbol door verschillende waarnemers onafhankelijk van elkaar gezien is echter nog veel interessanter. Wanneer deze waarnemers de baan van de vuurbol aan de hemel hebben vastgelegd, dan kunnen we door middel van driehoeksmeetkunde een driedimensionaal beeld van het lichtspoor door de dampkring construeren. In combinatie met de berekende snelheid zijn we dan in staat de baan van de meteoroïde door de dampkring te achterhalen. Uiteindelijk weten we dan dus uit welke regionen van het zonnenstelsel de meteoroïde afkomstig is. Een ooggetuigeverslag of een reconstructie van de val van de vuurbol aan de hemel kan ons al helpen om de baan van de vuurbol te bepalen. Nauwkeuriger zijn natuurlijk foto’s van de vuurbol. Daarop is goed te zien waar de meteoor verscheen. Daarom staan er op diverse plekken in Nederland automatische all-sky camera’s. Deze fotocamera’s fotograferen iedere heldere nacht de hemel in de hoop dat er een heldere vuurbol wordt vastgelegd. Wanneer een vuurbolmelding bij ons binnenkomt dan kan deze ook zijn vastgelegd door deze camera, en deze foto kan ons uiteindelijk helpen met de reconstructie van de baan van de meteoroïde om de zon. In zeldzame gevallen kan er zelfs wat materiaal zijn overgebleven dat inslaat als meteoriet. Wil je meer gedetailleerde informatie over vuurbollen? Dan kun je op deze pagina extra achtergronden lezen over dit fenomeen.

Wat is wat? Een schematische weergave van de terminologie van de verschillende fenomenen en kenmerken die gepaard gaan met meteoren, vuurbollen en meteorieten. Illustratie: Werkgroep Meteoren.

Maak melding van een vuurbol!

Heb je een vuurbol gezien? Dan kan je de vuurbol middels een webformulier aan ons melden. Klik hier om direct een vuurbolmelding te maken.

Toevallig een vuurbol vastgelegd?

Heb je een vuurbol vastgelegd op je beveiligingscamera, of tijdens het autorijden met een dashboardcamera? Maak een vuurbolmelding en neem ook apart contact op met de Werkgroep via onze contactpagina. Naast de waarnemingen die via het vuurbolmeldpunt worden gemeld, zijn we in sommige gevallen ook geïnteresseerd in aanvullend beeldmateriaal van vuurbollen.